Bürokraside neden Hristiyan yok!

Taraf gazetesindeki Pop-Up köşesinde 03.02.2013 tarihinde yayımlanan yazı

Bu yazının başlığ,ı kafama takılan kronik sorulardan biriydi hep. Ama bir türlü yanıtı ne diye araştırmadım.  Meselenin kafama takılmasının asıl sebebi şuydu; Arap ülkelerindeki bürokratik kadrolarda çok üst noktalara gelen Hristiyan bürokratlar vardı. Geçen yıl temmuz ayındaki bir İntihar saldırısında ölen Savunma Bakanı Davud Racha Hristiyandı, yine dişişleri sözcüsülüğü yapmış Jihad Makdissi hristiyandı . Saddam dönemininuzun yıllar ırak dışişleri bakanlığı yapanTarık Aziz katolik bir Hristiyandı. Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Mısırlı Boutros-Ghali Hristiyandı… Daha pek çok isim var.

Peki Onlar da neden var da bizde neden yok.  Hemen masabaşı gazeteciliğimi konuşturdum ve tarihçi dostum sevgili Mehmet Ö. Alkan ‘ı aradım. Alkan 1856 Islahat fermanıyla birlikte Müslüman olmayanların da Osmanlı bürokrasisine ve orduya alındığını söyledi. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise bu konuda yasal bir mevzuat yok ama millileştirme ve Türkleştirme nedeniyle Müslüman olmayanlar bürokrasiye girmemişler, hatta baro ve ticaret odalarında bile sayıları azalıyor.  Bu nedenle cumhuriyet döneminde açık Hristiyan bürokrat göze çarpmıyor.

Peki Ortadoğu ülkelerinde durum nasıl. Bir kere Lübnan’ı geçmek lazım, orası zaten  Müslüman olduğu kadar Hristiyan bir ülke, haliyle hristiyan bürokralar her daim oldu. Diğer Ortadoğu ülkelerindeki durumu  ise İstanbul Üniversitesi öğretim görevlisi Erhan Keleşoğlu’na sordum. Keleşoğlu, Arap milliyetçiliğinin Hristiyanlığı da kapsayan bir kavram olduğunu, dolasıyla hristiyanların bürokraside rahatlıkla varolduklarını belirtiyor. Hatta Arap milliyetçiliğinin entelektüel mimarları arasında Hristiyan Araplar ağırlıkta... Bu anlamda Araplar bizden daha seküler. Ayrıca azınlık Hristiyanlar için toplumda yükselmenin en önemli yolu eğitim. Bu nedenle azınlıklar eğitime daha çok önem veriyor ve yükseliyor. Mısır’da Ghali ailesi büroksiye pek çok isim yetiştirdi örneğin… Ancak son savaşlarla bu sosyolojik yapı çözülüyor.  Irak’ın işgali, Suriye’deki iç savaş ve Filistin’deki durum nedeniyle  Hristiyanlara saldırılar arttı ve ülkelerinden göçetmeye başladılar.

Peki ya şimdi… Neden bizde Hristiyan ya da Yahudi bürokrat yok, yoksa var mı?